The Impact of Militarism On the Economy Growth of Pahlavi Regime (1953-1979); A Historical Research

Document Type : Research

Authors

1 Islamic Revolution PhD. Candidate, Department of History and Iranian Studies, Isfahan University, Isfahan, Iran.

2 Associate Professor, Department of History and Iranian Studies, Isfahan University, Isfahan, Iran.

3 Professor of History and Iranian Studies, Isfahan University, Isfahan, Iran..

Abstract

In the present article, the historical impact of militarization on Iran's economic growth from 1973 to 1979 is examined based on the memories of Pahlavi government agents and staffs. The main question is how the Second Pahlavi military spending affect Iran's economic growth in a negative way. According to the research hypothesis and during the second construction Programme, the military expenditures, which in addition to insufficient oil revenues from foreign grants has decreased, caused a small waste of the country's financial resources. Military spending has devastated financial resources during the three subsequent development Programme with the improved oil revenues and these spending has negatively affected Iran's economic growth. The results of this research which is written in an analytical and descriptive method and has used the first-hand sources – Pahlavi staffer memories – show that militarism influenced on two components of economy, investment in human and financial asset caused deviation on economic growth which reached significantly in the decades od 40 and 50 and had a negative effect on the economic growth.

Keywords


ارجمند، سیاوش (1346)، «نقش نیروی انسانی در توسعه اقتصادی»،متن سخنرانی سیاوش ارجمند در جلسه سخنرانی ماهانه بانک مرکزی، بورس ماهانه، دوره اول، شماره 48، صفحات 29-23.
استمپل، جان. دی (1377)، درون انقلاب ایران، ترجمه منوچهر شجاعی، تهران: نشر نگارش، چاپ اول.
برنامه سوم و احتیاجاتکشور (1341)، نامه اتاق بازرگانی، شماره 124 و 125، صفحات 33-27.
بوستاک، فرنسیس و جفری جونز (1395)، ابوالحسن ابتهاج و توسعه اقتصادی زیر نظر شاه، ترجمه مهدی پازوکی و علی حبیبی، تهران: انتشارات کویر.
بیضایی، سید ابراهیم (1380)، «رابطه بین مخارج نظامی و برخی متغیرهای اقتصادی ایران»، فصلنامه علمی و پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهراء، شماره 38 و 37، صص 61-47.
پورصادق، ناصر، علی کاشمری و جابر افتخارشاهی (1386)، «تأثیر هزینه‌های نظامی بر رشد اقتصادی ایران با توجه به اثرات جنگ تحمیلی و واقعه 11 سپتامبر»، فصلنامه مدیریت نظامی، ش 28.
پهلوی، محمدرضا (1388)، پاسخ به تاریخ، به کوشش شهریار ماکان، تهران: نشر البرز، چاپ دهم.
حاجی یوسفی، امیرمحمد (1388)، دولت، نفت و توسعه اقتصادی، تهران: مرکز انتشارات مرکز انقلاب اسلامی.
حسنی صدرآبادی، محمدحسین و علی کاشمری (1386)، «تأثیر مخارج دفاعی بر رشد اقتصادی ایران(1353-1383)»، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، سال هشتم، ش 27.
دهباشی، حسین (1394)، گفتگو با علینقی عالیخانی، اقتصاد و امنیت، تهران: سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران.
-------------(1394)، گفتگو با داریوش همایون، آیندگان و روندگان، تهران: سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران.
دیزجی، منیره؛ پناهی، حسین و تقی‌زاده، حجت(1388)، اثر هزینه‌های نظامی بر بدهی‌های خارجی در کشورهای در حال توسعه، فصلنامه مدل‌سازی اقتصادی، سال سوم، شماره 1، صص 136-117.
رحیمی‌فر، مهری (1387)، «بهره‌وری نیروی انسانی و رشد اقتصادی»، مجله اقتصادی- ماهنامه بررسی مسائل و سیاست‌های اقتصادی، شماره 83 و 84، صص 56-47.
روزبهان، محمود (1387)، مبانی توسعه اقتصادی، تهران: انتشارات تابان، چاپ دوازدهم.
روحانی، منصور (1346)، «منابع و تنگناهای برنامه توسعه اقتصادی ایران»، مجله وحید، شماره 45، صفحات 784-777.
صفی اصفیا، محمد علی (1341)، «بیانات جناب آقای صفی اصفیاء قائم مقام نخست‌وزیر در سازمان برنامه»، نامه اتاق
بازرگانی، 1341، 77-88.
علم، اسدالله (1380)، خاطرات علم با مقدمه و ویرایش علینقی علیخانی، ج(الف)1، تهران: انتشارات مازیار- انتشارات معین، چاپ دوم.
علم، اسدالله (1380)، خاطرات علم با مقدمه و ویرایش علینقی علیخانی، ج(ب)5، تهران: انتشارات مازیار- انتشارات معین، چاپ دوم.
فرمانفرمائیان، خداداد (1381)، توسعه در ایران(1357-1320)، ویراستار غلامرضا افخمی، تهران: انتشارات گام نو.
فطرس، محمد حسن و همکاران (1396)، «تأثیر مخارج نظامی بر بیکاری در کشورهای منتخب در حال توسعه»، فصلنامه سیاست‌گذاری پیشرفت اقتصادی دانشگاه الزهرا، سال پنجم، شماره سوم
کاتوزیان، باقر (1344)، «نقش ارتش در اقتصاد»، مجله بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، شماره 45، 1113-1099.
کاتوزیان، محمدعلی (1374)، اقتصاد سیاسی ایران، از مشروطیت تا پایان سلسله پهلوی، ترجمه محمدرضا نفیسی و کامبیز عزیزی، تهران: نشر مرکز، چاپ پنجم.
کدی، نیکی(1385)، ریشه‌های انقلاب ایران، ترجمه عبدالرحیم گواهی، تهران: نشر علم، چاپ ششم.
گراهام، رابرت (1358)، ایران سراب قدرت، ترجمه فیروز فیروزنیا، تهران: سحاب کتاب، چاپ اول.
گیلیس و دیگران (1379)، اقتصاد و توسعه، ترجمه غلامرضا آزاد ارمکی، تهران: نشر نی. ُ
لیلاز، سعید (1392)، موج دوم تجدد آمرانه در ایران، تهران: انتشارات نیلوفر.
مقدم تبریزی، ناهید و همکاران (1384)، «بررسی بهره‌وری در اقتصاد ایران»، مجموعه پژوهش‌های اقتصادی، شماره 24، صفحات 35-15.
مهدوی، عبدالرضا(هوشنگ) (1394)، سیاست خارجی ایران در دوران پهلوی، تهران: نشر پیکان، چاپ یازدهم.
نادری، ابوالقاسم (1385)، «پارادوکس کمبود نیروی انسانی متخصص و بیکاری فارغ‌التحصیلان»، اقتصاد، کار و جامعه، شماره 76-75، صفحات 39-4.
هالیدی، فرد (1358)، ایران: دیکتاتوری و توسعه، ترجمه محسن یلفانی و علی طلوع، تهران: انتشارات علم، چاپ اول.
همایون، داریوش (1387)، من و روزگارم در گفتگو با بهمن امیر حسینی، هامبورگ: نشر تلاش.
هویدا، فریدون (1370)، سقوط شاه، ترجمه ح، ا، مهران، تهران: اطلاعات.

References

Abadiyan, Bahman(1985), Iranian Oral History Collection, Harvard University –Middle Eastern Division, Interview recorded by Ziya, Sedghi,4, January, Bethesda, Maryland.
Amini, Ali(1995), Iranian Oral History Collection, Harvard University –Middle Eastern Division, Interview recorded by S. Bassiri, 3,4,7 December, Paris, France.
Ghoreishi, Ahmad(1988), Foundation For Iranian Studies Program of Oral History, interview recorded by Vali Reza, Nasr, 31 July, Maryland.
Jahanshahi, Gholam Hosein(1989), Foundation For Iranian Studies Program of Oral History, interview recorded by Mahnaz, Afkhami, 31 August, Juin, les-pins, France.
Jam, Feridoun(1983), Iranian Oral History Collection, Harvard University –Middle Eastern Division, Interview recorded by Habib, Lajevardi,10 March, London, England.
Lajevardi, Ghasem(1983), Iranian Oral History Collection, Harvard University –Middle Eastern Division, Interview recorded by Habib, Lajevardi,29 January, Los Angeles, California.
Mahvi, Abolfath(1985), Iranian Oral History Collection, Harvard University –Middle Eastern Division, Interview recorded by Habib, Lajevardi, 26-30Apile, Geneva, Switzerland.
Majidi, Abdolmajid(1982), Foundation For Iranian Studies Program of OralHistory, interview recorded by Gholam Reza, Afkhami and Akbar Etemad, April,Washington D.C. and Paris.
Moghadam, Golamreza(1983), Iranian Oral History Collection, Harvard University –Middle Eastern Division, Interview recorded by Habib, Lajevardi, 26 january, Hills Beverly, California.
Nahavandi, Hoshang(1985), Iranian Oral History Collection, Harvard University –Middle Eastern Division, Interview recorded by shahrokh,maksob 20,May,Paris, France.
Sepehri, Hossein(1988), Foundation For Iranian Studies Program of Oral History, interview recorded by Mahnaz, Afkhami, August, Bethesda, Maryland.