جست‌وجوی زمینه‌های اقتصادی صلح با استفاده از نظریۀ بازی‌ها

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای اقتصاد، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.

2 استادیار مدیریت بازرگانی، دانشکدۀ مدیریت و حسابداری جوانرود، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

چکیده

باتوجه‌به پدیدۀ جهانی‌شدن، امروزه سرمایه‌‌گذاران بیش از هر زمان دیگری به سرمایه‌گذاری در مفهوم جهانی آن توجه می‌‌کنند. ازطرف‌دیگر، محققان عرصۀ روابط بین‌الملل، به‌ویژه در سنت لیبرال، بر تأثیر همکاری‌‌های اقتصادی بین‌الملل نظیر تجارت و سرمایه‌‌گذاری بر گسترش صلح و ممانعت از جنگ‌‌افروزی تأکید می‌کنند. بر این اساس، مقالۀ حاضر ضمن اشاره به مصداق‌های عینی از روابط ‌بین‌الملل، کوشیده است با بهره‌گیری از «‌نظریۀ بازی‌ها» پاسخی متفاوت به این مهم ارائه دهد که «چگونه همکاری اقتصادی در قالب ‌سرمایه‌گذاری بین‌الملل می‌تواند ضمن حداکثرسازی منفعت ‌سرمایه‌گذاران مانع بروز جنگ و توسعۀ صلح نیز شود». مقاله با ارائۀ یک بازی ایستا بین بازیکنان به مدل‌‌سازی رفتار بین سرمایه‌‌گذاران و کشورها، باتوجه‌به استراتژی‌های ممکن برای هرکدام از بازیکنان، پرداخته است. در این راستا، ابتدا حالتی در نظر گرفته شده است که دو کشور نسبت به هم بی‌‌تفاوت باشند. سپس در حالت دوم، دو کشور در نظر گرفته شده است که با هم رقیب (دشمن) هستند و در حالت سوم سه کشور فرض شده است که یکی از آن‌‌ها رقیب و دیگری بی‌‌تفاوت است. باتوجه‌به تعادل به‌دست‌آمده در هر سه حالت، نتیجۀ کلی حاکی از آن است که سرمایه‌‌گذاری با تشکیل پرتفولیو در بازارهای مختلف و کشور داخل با ایجاد تعامل و صلح به بهترین پی‌آمد (تعادل نش) دست می‌‌یابد. نتایج تحقیق به زبان منطق (ریاضی) اثر همکاری‌های اقتصادی بر توسعۀ صلح را تصدیق می‌کند، جایی که از طریق توسعۀ ‌سرمایه‌گذاری بین‌الملل دولت‌ها به صلح و ازطرفی‌دیگر ‌سرمایه‌گذاران به بهترین پی‌آمد دست می‌یابند.

کلیدواژه‌ها


جکسون، رابرت و گئورگ سورنسون (1383)، درآمدی بر روابط بین‌الملل، ترجمة مهدی ذاکریان و احمد تقی‌زاده و حسن سعید کلاهی، تهران: میزان.
سلیمی، حسین (1384)، نظریه‌های گوناگون دربارۀ جهانی‌شدن، تهران: سمت.
سوری، علی (1386)، نظریۀ بازی‌‌ها و کاربردهای اقتصادی، تهران: دانشکدۀ علوم اقتصادی.
شای، آز (1393)، اقتصاد صنعتی: نظریه و کاربردها، ترجمۀ کیومرث شهبازی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
طبیبیان، م. (1389)، «درباب تعادل در معارضه»: <http://drsayad.blogfa.com/post-1316.aspx>.
عبدلی، قهرمان (1386)، نظریۀ بازی‌‌ها و کاربردهای آن (بازی‌‌های ایستا و پویا با اطلاعات کامل)، تهران: جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران.
عبدلی، قهرمان (1391)، نظریۀ بازی‌‌ها و کاربردهای آن (بازی‌‌های اطلاعات ناقص، تکاملی، و همکارانه)، تهران: سمت.
عطار، سعید، الهام رسولی ثانی‌‌آبادی، و معصومه جرگه (1397)، «بررسی مناقشۀ هسته‌‌ای ایران و کشور داخلی 1+5 براساس نظریۀ بازی‌‌ها»، فصل‌نامۀ پژوهش‌‌های راه‌بردی سیاست، ش 27، پیاپی 7.
قنبرلو، عبدالله (1395)، «اقتصاد لیبرال و مسئلة جنگ و صلح در روابط بین‌‌الملل»، فصل‌نامۀ اقتصاد تطبیقی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، ش 3.
کاظمی شریف، کاظم (1394)، «نسبت همکاری اقتصادی بین کشورها با صلح و امنیت»، فصل‌نامۀ سیاست خارجی، س 29، ش 4.
گریکو، جوزف ام. (1385)، اقتدارگریزی و محدودیتهای همکاری: نقدی واقعگرا از نوترین نهادگرایی لیبرال، مفاهیم اساسی در روابط بین‌الملل: جامعه و همکاری در روابط بین‌الملل، ویراستة اندرو لینکلیتر، ترجمة بهرام مستقیمی، تهران: وزارت امور خارجه.
مس کالل، ای.، ام. دی. وینستون، و جی. آر. گرین (1394)، اقتصاد خرد، ترجمۀ مجید دشتبان فاروجی و امیر جباری و ایوب فرامرزی، تهران: نور علم.
نوربخش، سیدهادی، سیدمحمدحسین غفوری، و عباس ملکی (1394)، «به‌‌کارگیری نظریۀ بازی‌‌ها در تحلیل منازعۀ ایران و آمریکا با محوریت هسته‌‌ای ایران»، راه‌برد، س 24، ش 74.
 References
Bickford, Thomas J. (2005), “Opportunities, Risks, and the Issue of Taiwan”, Foreign Policy in Focus: <http://www.fpif.org>.
Egger, Ph. (2005), “The Economics of Peace: Trends and Prospects of the Palestinian Economy and Labor Market”, International Labor Review, 144 (1).
Feyrer, James (2009), “Distance, Trade, and Income – The 1967 to 1975 Closing of the Suez Canal as a Natural Experiment”, NBER Working Paper no. 15557:
Frieden, J. A. and D. A. Lake (2000), “Introduction: International Politics and International Economics”, International Political Economy: Perspectives on Global Power and Wealth, Jeffry A. Frieden and David A. Lake (eds.), London and New York: Routledge
Gibbons, R. (1997), “An Introduction to Applicable Game Theory”, Journal of Economic Perspective, 11 (1).
Gilpin, R. (1987), The Political Economy of International Relations, with the Assistance of Jean M. Gilpin, Princeton: Princeton University Press.
Horner, J., M. Morelli, and F. Squintani (2015), “Mediation and Peace”, The Review of Economic Studies, 82 (4).
Kastner, Scott (2005), “Does Economic Interdependence Constrain, Inform, or Transform? Preliminary Evidence from the Relationship across the Taiwan Strait”, Paper Presented at the Annual Meeting of the International Studies Association, Hilton Hawaiian Village, Honolulu, Hawaii, Mar 05: <http://www.allacademic.com/meta/p70968_index.html>.
Kimbrough, E. O., K. Laughren, and R. Sheremeta (2017), War and Conflict in Economics: Theories, Applications, and Recent Trends. Discussion Papers dp17-10, Department of Economics, Simon Fraser University: <https://mpra.ub.uni-muenchen.de/80277>.
Mas-Colell, A., M. D. Whinston, and J. R. Green (1995), Microeconomic Theory, London: Oxford University Press.
Magee, Christopher S. P. and Tansa George Massoud (2011), “Openness and Internal Conflict”, Peace Research, vol. 48, issue 1.
Myerson, Roger B. (1991), Game Theory: Analysis of Conflict, Harvard University Press: <https://wikipedia.org/game theory>.
Norris, William (2007), “The Ties That Bind: Economics and Security across the Taiwan Strait”, Paper Presented at the Annual Meeting of the International Studies Association 48th Annual Convention, Hilton Chicago, Chicago, IL, USA, Feb 28:
Popescu, Maria-Floriana and Gheorghe Hurduzeu (2015), “Energy Challenges for Europe-Scenarios of the Importance of Natural Gas Prices from a Game Theory Perspective”, Journal of Game Theory, 4 (2).
Rubin, Barnett R. (2000), “The Political Economy of War and Peace in Afghanistan”, World Development, vol. 28, no. 10.