بایسته‌های راهبردی مواجهه با مسئله قاچاق کالا و ارز در ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه علوم سیاسی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.

2 دانشجوی دکتری رشته علوم سیاسی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.

10.22126/ipes.2023.9105.1578

چکیده

قاچاق کالا و ارز به ‎عنوان عامل مخرب اقتصاد کشور، با ایجاد انحراف در سرمایه ‎گذاری و توسعة فعالیت‎های اقتصادی، توازن و تعادل جریان اقتصادی را برهم می زند؛ بنابراین دولت‎ها می کوشند به هر ترتیب با آن مقابله نمایند؛ ولی به علت بدخیم ‎بودگی مسئلة قاچاق در ایران، اقدامات و روش‎های مختلف نتوانسته این جریان را مهار نماید. از این رو در پژوهش حاضر، ضمن مفهوم سازی و مشخص نمودن زمینه ها و نتایج حاصل از قاچاق و برشمردن اقدامات قانونی برای رویارویی با قاچاق کالا و ارز در ایران، با کاربست چارچوب مسائل بدخیم بر مبنای نظریات ریتل و وبر (که معتقدند: این موارد نه ‎تنها به استراتژی‎های جایگزین، بلکه به روش‎های جایگزین برای مشاهده و توانمندسازی نیز نیاز دارند) و بهره گیری از روش توصیفی - تحلیلی و گردآوری منابع کتابخانه ای، اسنادی و منابع آماری، به دنبال پاسخ به این پرسش خواهیم بود که وضعیت کنونی در ایران چه الگویی را برای رویارویی با مسئلة قاچاق کالا و ارز ضروری می ‎نماید؟ آمارها نشان می ‎دهد، باوجود قانون مبارزه با قاچاق، تأسیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز و توجه جدی نهادهای اجرایی، انتظامی و قضایی، ولی به‎دلیل تنوع و پیچیدگی در شیوه‎ها و روش‎های قاچاقچیان، میانگین قاچاق کالا و ارز تاکنون افزایشی بوده که از پیامدهای آن جایگاه نامناسب ایران در جدول رتبه بندی شاخص ادراک از فساد سازمان شفافیت بین الملل است؛ بنابراین ازنظر این نویسندگان، با کاربست راهبرد همکارانه و مشارکتی و استفاده از دیپلماسی اقتصادی برای افزایش ذی نفعان داخلی و خارجی و تلاش برای هم‎سو نمودن قوانین داخلی با قوانین تجارت بین الملل می ‎توان به بهبود وضعیت کمک نمود

کلیدواژه‌ها

موضوعات


آذری، مصطفی (1388). تأثیر تحریم بر قاچاق. دوماهنامه پژوهشی. تحلیلی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، (6 و 7)، 13-19.
آریانا، اندیشه، محمدی، محمود، و کاظمیان، غلامرضا (1397). مدل مدیریت تعارض ذی‎نفعان بازآفرینی شهری برپایه حکمروایی همکارانه. نامه معماری و شهرسازی، (21)، 123-143. doi: 20.1001.1. 27171299.1397.11.21.7.8
ابراهیمی، شهرام، و دانش، مصطفی (1398). تحلیل شکلی و ماهوی قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز. مطالعات حقوق کیفری و جرمشناسی، 49 (2)، 309-281. doi: 10.22059/jqclcs.2020. 273953. 1380
ابراهیمی، مهرزاد، و چاکرزهی، عبدالوهاب (1394). ارتباط میان نرخ جرم و جنایت با تورم و بیکاری در ایران. امنیت و نظم اجتماعی، 4 (10)، 113-127. doi: 20.1001.1.23221453. 1394.4.2.7.7
امیرپناهی، محمد، طالب، مهدی، و میرزایی، حسین (1394). بازار مرزی و مناطق روستایی: بررسی نقش و جایگاه روستاییان در بازار مرزی شهرستان بانه. پژوهشهای روستایی، 6 (3)، 515-544. doi: 20. 1001.1.20087373.1394.6.3.3.1
برازی، علی‎رضا، مؤیدی خرم‎آبادی، علی، و ملک، مریم (1398). مدیریت دانش: ضرورتی انکارناپذیر در مبارزه با قاچاق کالا و ارز. اقتصاد پنهان، 4 (17)، 101-135.
بیابانی، غلامحسین، و ستوده‎گندشمین، مجتبی (1396). بررسی سازمان‎یافتگی قاچاق کالا و ارز در مرزهای جنوبی ایران. مطالعات مرزی، 5 (4)، 29-62.
پرهام‎فر، امیرمحمد (1386). مبارزه با قاچاق کالا و سیاست‎های توسعه اقتصادی در ایران. اطلاعات سیاسی و اقتصادی، (246)، 222-237.
حیدری ساربان، وکیل (1398). نقش مسئولیت‎پذیری اجتماعی در تقویت امنیت مرزی مناطق روستایی، مطالعه موردی: شهرستان مرزی گرمی. مطالعات مرزی، 7 (3)، 139-164.
حیدری‎فر، محمدرئوف، و پاکهیده، اقبال (1397). ارزیابی عوامل ژئوپلیتیکی، تهدیدها و مخاطرات مناطق مرزی استان کرمانشاه. جغرافیا و آمایش شهری - منطقهای، 8 (27)، 167-186. doi: 10.22111/GAIJ.2018.4096
درویش، امیرحسین، و اسماعیلی، ایرج (1384). قاچاق کالا و ارز: نابسامانی اقتصادی و یا جرم بررسی قاچاق کالا و ارز و زندان. اصلاح و تربیت، (45)، 14-17.
دهخدا، علی‎اکبر (1377). لغتنامه دهخدا. تهران: موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
ذوالفقارطلب، مصطفی (1397). قاچاق کالا و ارز از منظر اصول فقه. اقتصاد پنهان، 2 (1 و 2)، 35-72.
ربیعی، حسین، و نورمحمدی، مهتاب (1394). تبیین رابطه قاچاق با کارایی حکومت‎ها و نقش آن در چرخه مقبولیت نظام سیاسی. پژوهشهای راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، 5 (12)، 15-28. doi: 10. 22108/SSOSS.2016.20947
رضاقلی‎زاده، مهدیه، و حیدرزاده، سحر (1398). قاچاق کالا و اشتغال در ایران. پژوهشهای اقتصادی رشد و توسعه پایدار، 20 (2)، 145-176. doi: 20.1001.1.17356768.1399.20.2.2.5
سعیدوزیری، خدایار (1400). تأثیر رمزارزها بر تحریم‎های یک‎جانبه. دوفصلنامه تخصصی حقوق فناوریهای نوین، 2 (4)، 153-133. doi:10.22133/MTLJ.2022.330804.1077
شهرکی، مهدی (1397). قاچاق کالا و ارز در نظام جزایی ایران. قانون یار، 2 (5)، 309-321.
قادرزاده، امید، و محمدپور، احمد (1392). تجارت مرزی و تفسیر مردم از تغییرات جهان زیست خانواده. راهبرد فرهنگ، 6 (22)، 62-84.
کریمی، علیرضا، و دانش‌مهر، حسین (1398). بررسی احساس امنیت در مناطق مرزی مطالعه موردی: شهر مریوان. مطالعات مرزی، 7 (4)، 1-24.
کریمی‎مله، علی (1397). مسائل سیاستی بدخیم و لزوم بازنگری راهبردی در الگوهای سنتی روابط دولت- ملت در ایران. دولتپژوهی، 4 (15)، 1-39. doi: 10.22054/tssq.2018.9341
کریمی‎مله، علی؛ پارسا، ندا (1398). سیاست‎گذاری هویت ملی و الزامات راهبردی آن برای ایران. مطالعات ملی، 20 (1)، 3-20.
کلی، لوین، کاشور، بنجامین، برنشتاین، استیون، و اولد، گرام (1395). قسمت اول: غلبه بر تراژدی برآمده از مشکلات فوق بدخیم؛ محدود ساختن منافع شخصی آینده برای بهبود وضعیت تغییرات اقلیمی جهانی. ترجمه محمودی، محسن؛ عرب‎یار محمدی، جواد وغیاثوند، ابوالفضل، فصلنامه مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی، 6 (21)، 271-292.
کلی، لوین؛ کاشور، بنجامین؛ برنشتاین، استیون؛ اولد، گرام (1396). قسمت دوم: غلبه بر تراژدی برآمده از مشکلات فوق بدخیم؛ محدود ساختن منافع شخصی آینده برای بهبود وضعیت تغییرات اقلیمی جهانی. ترجمه محسن محمودی، جواد عرب‎یار محمدی و ابوالفضل غیاثوند. فصلنامه مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی، 7 (25)، 327-350.
کوچکی، احمدرضا؛ ابراهیمی، شهرام (1398). تخفیف مجازات در قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز مصوب 1392. پژوهشهای حقوق جزا و جرمشناسی، 7 (13)، 61-80.
محمدی، تیمور، ابونوری، عباسعلی، و محمدنژاد، رؤیا (1394). تحلیل رابطه علی بین نرخ تورم و بیکاری در اقتصاد ایران. اقتصاد مالی، 9 (30)، 29-46. doi: 20.1001.1.25383833.1394.9.30.2.3
معاونت حقوقی ریاست جمهوری (1394). مجموعه قوانین مبارزه با قاچاق کالا و ارز و آییننامههای آن.
ولیقلی‎زاده، علی، و حسین‎نژاد، اسماعیل (1395). ارزیابی نقش بازارچه‎های مشترک مرزی در توسعه و رفاه مناطق مرزنشین، مطالعه موردی: بازارچه‎های مرزی سیران‎بند بانه. پژوهشنامه مطالعات مرزی، 4 (4)، 21-1.
یزدان‎پناه، احمد (1374). تحلیلی تئوریک از تحریم‎های اقتصادی. بررسیهای بازرگانی، (98)، 14-22.
یوسفی، نریمان (1396). تحلیل رابطه سرمایه اجتماعی و مبادلات قاچاق. اقتصاد پنهان، (4 و 5)، 9-34.
References
Amirpanahi, M., Taleb, M., & Mirzaei, H. (2015). Border market and rural areas; Investigating the role and position of villagers in the border market of Bane city. Rural Research, 6 (3), 515-544. doi: 20.1001.1.20087373.1394.6.3.3.1 (In Persian).
Ariana, A., Mohamadi, M., & Kazemian, Gh. (2018). Conflict management model of urban regeneration stakeholders based on cooperative governance. Architecture and urban planning, 21, 123-143. doi: 20.1001.1.27171299.1397.11.21.7.8 (In Persian).
Australian Public Service Commission (2007). Tackling Wicked Problems, A Public Policy Perspective. Policy Paper, Australian Public.
Azari, M. (2009). The impact of sanctions smuggling. Hidden Economy, 6 (7), 13-19 (In Persian).
Barazi, A. R., & Moayedi Khorramabadi, A. & malek, M. (2019). Knowledge management: an undeniable necessity in the fight against smuggling of goods and currency. Hidden Economy, 4 (17), 101-135 (In Persian).
Berger, H. & Nitsch, V(2008). Gotha! A Profile of Smuggling in International Trade. CESIFO Working, Paper No 2475. https://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1310068.
Biabani, Gh., & Sotudeh, M. (2017). Investigating the organization of goods and currency smuggling in the southern borders of Iran, Border Studies, 5(4), 29-62 (In Persian).
Darvish, A. H., & Ismail, I. (2005). Smuggling goods and currency; Economic disorder or the crime of investigating the smuggling of goods and currency and prison, Correction and Rehabilitation, 45, 14-17. (In Persian).
Dehkhoda, A. A. (1998). Dehkhoda Dictionary. Tehran: University of Tehran Press (In Persian).
Dunn, W. (2018). Public Policy Analysis: An Integrated Approach, Routledge. Sixth Edition.
Ebrahimi, M., & Chakerzehi, A. (2015). Relationship between crime rate and inflation and unemployment in Iran. Strategic Research on Social problems in Iran, 4 (10), 13-127. doi: 20.1001.1.23221453.1394.4.2.7.7. (In Persian).
Ebrahimi, Sh., & Danesh, M. (2019). Analyzing the form and content of the law on Combating and Currency Smuggling. Criminal Law and Criminology Studies, 49 (2), 281-309. doi:10.22059/jqclcs.2020.273953.1380. (In Persian).
Ghaderzadeh, O., & Mohammadpor, A. (2013). Cross-border trade and people's interpretation of changes in the world of family life. Culture strategy, 6 (22), 62- 84 (In Persian).
Head, B., & Alford, J. (2013). Wicked Problems: Implications for Public Policy and Management. Administration & Society, 47 (6), doi:10.1177/ 0095399713481601.
Heidari Sareban, V. (2019). The role of social responsibility in strengthening the border security of rural areas, case study: Gharmi border city, Border Studies, 7 (3), 139- 164 (In Persian).
Heidarifar, M. R., & Pakhide, A. (2018). Evaluation of geopolitical factors, threats, and dangers in the border areas of Kermanshah province. Border Studies, 8 (27), 167-186. doi: 10.22111/GAIJ.2018.4096 (In Persian).
Heidenheimer, A. J., & Johnston, M. (2007). Political Corruption: Concepts and Contexts. Routledge. 3rd edition (January 1, 2001).
Horn, R. E., & Weber, R. P. (2007).New Tools For Resolving Wicked Problems Mess Mapping and Resolution Mapping Processes. MacroVU(r), Inc. and Strategy Kinetics, LLC.
Karimi Maleh, A. (2018). Wicked Policy Problems & the Necessity of the Fundamental Revision of Traditional State-Society Relations in Iran. state studies, 4 (15), 1-39. doi: 10.22054/tssq.2018.9341(In Persian).
Karimi Maleh, A., & Parsa, N. (2019). National identity politicization and its strategic requirements for Iran. National Studies, 20 (1), 3-20 (In Persian).
Karimi, A., & Daneshmehr, H. (2019). Investigating the feeling of security in the border areas, case study: Marivan City. Border Studies, 7 (4), 1-24 (In Persian).
Kocheki, A. R., & Ebrahimi, Sh. (2019). Reduction of punishment in the law against smuggling of goods and currency approved in 2013. Criminal Law and Criminology, 7 (13), 61-80 (In Persian).
Levin, K. & Cashore, B. & Bernstein, S. & Auld, G. (2017). Overcoming the tragedy of super wicked problems: constraining our future selves to ameliorate global climate change (Part 2), Translation by: Mahmudi, M. & ArabYarmohamadi, J. Ghiasvand, Ab, Strategic Studies in Public Policy, 7 (25), 327- 350 (In Persian).
Levin, K., Cashore, B., Bernstein, S., & Auld, G. (2016). Overcoming the tragedy of super wicked problems: constraining our future selves to ameliorate global climate change (Part 1). Translation by: Mahmudi, M. & Arab Yarmohamadi, J. Ghiasvand, Ab, Strategic Studies in Public Policy, 6 (21), 271- 292 (In Persian).
Mohamadi, T., Abonori, A., & Mohamadnejad, R. (2015). Analysis of the causal relationship between inflation rate and unemployment in Iran's economy. Financial Economics, 9 (30), 29-46. doi: 20.1001.1.25383833.1394.9.30.2.3 (In Persian).
Parhamfar, A. M. (2007). Combating goods smuggling and economic development policies in Iran. Political and economic information, 22 (246), 222-237 (In Persian).
Rabiei, H., & Noormohammadi, M. (2015). Explaining the relationship between smuggling and the efficiency of governments and its role in the acceptance cycle of the political system. Strategic Research on Social Problems in Iran, 5 (12), 15-28. doi: 10.22108/SSOSS.2016. 20947 (In Persian).
Rakodi, C. (2001). Forget planning, put politics first. Priorities for urban management in developing countries. International Journal, 3 (3) of Applied Earth Observation and Geoformation), 209-223. doi: 10.1016/S0303-2434(01)85029-7.
Reza Gholizadeh, M., & Heydarzade, S. (2019). Smuggling of goods and employment in Iran. economic researches of growth and sustainable development, 20 (2), 145-176, doi: 20.1001.1.17356768.1399.20.2.2.5 (In Persian).
Rittle, Horst W. J., & Webber, M. M. (1973). Dilemmas in a General Theory of Planning. Policy Science, 4, 155-169.
Roberts, N. (2011). Wicked Problems and Network Approaches to Resolution. International Public Management Review, 1 (1), 1-19.
Saeidvaziri, Kh. (2021). The effect of cryptocurrencies on unilateral sanctions, Modern Technologies Law, 2(4), 133-153. doi:10.22133/MTLJ.2022.330804.1077 (In Persian).
Shahraki, M. (2018). Smuggling goods and currency in Iran's criminal system. ghanonyar, 2 (5), 309-321 (In Persian).
Termeer, C. J. A. M., Dewulf. A., Breeman, G., & Stiller, S. (2015). Governance Capabilities for Dealing Wisely with Wicked Problems, Administration & Society, 47 (6), 680-710. doi: 10.1177/0095399712469195.
ValiGholizadeh, A., & Hosseinnejad, E. (2016). Evaluating the role of common border markets in the development and welfare of border areas, case study: The border markets of Siran-Band Baneh. Border Studies, 4 (4), 1-21 (In Persian).
World Bank (2020). Sustaining Forests: A Development Strategy. Washington. DC: World Bank.
Yazdanpanah, A. (1995). A theoretical analysis of economic sanctions. business reviews, 98, 12-22 (In Persian).
Yosefi, N. (2017). Analysis of the relationship between social capital and smuggling exchanges. Hidden Economy,  2 (5), 9-34(In Persian).
Zheng, H. W., Shen, G. Q., & Wang, H. (2014). A review of recent studies on sustainable urban renewal. Hong Kong: Habitat International, 41, 272-279. doi: 10.1016/j.habitatint.2013. 08.006
Zolfaghartalab, M. (2018). Smuggling of goods and currency from the perspective of jurisprudence. Hidden Economy, 2 (1, 2), 35-72 (In Persian).