رویکرد اقتصاد سیاسی به الگوی مواجهه ی جمهوری اسلامی ایران با سازمان بریکس

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانش اموخته ی دکتری علوم سیاسی ( گرایش مسائل ایران ) ، دانشگاه ازاد اسلامی ، کرمانشاه ، ایران .

2 استاد یار گروه علوم سیاسی ، دانشگاه ازاد اسلامی ، ایلام ، ایران .

3 استادیار گروه علوم سیاسی ،دانشگاه ازاد اسلامی ، ایلام ، ایران .

10.22126/ipes.2024.10290.1653

چکیده

چکیده : گروه بریکس عمدتا گفتمانی اقتصادی دارد ، اما تلاش برای سوق دادن جهان به سمت نظام چندقطبی و سهیم کردن کشورهای مختلف خصوصاً قدرتهای نوظهور در تصمیم گیری های بین المللی از دیگر اهداف ان می باشد، که با منافع و استراتژی ایران در سیستم بین الملل سنخیت و همخوانی دارد.حال مسئله این است که ایران چگونه می تواند از این همگونی استفاده بهینه نماید(مسئله). رویکردهای نوین سیاست خارجی ایران در راستای دیپلماسی اقتصادی برای برون رفت از مشکلات و رفع تحریم های بین المللی چیست؟ بنظر می رسد یکی از رویکردهای سیاست خارجی ایران برای بهبود وضعیت اقتصادی در شرایط تحریم بین المللی، پیشنهاد وپیگیری عضویت خود در گروه بین المللی بریکس می باشد ، که این عضویت نیز مترصد چالش ها ، پیامد ها و فرصت هایی برای ایران خواهد بود(سوال ، فرضیه). پژوهش فوق از نوع کاربردی و با روش توصیفی تحلیلی و به شیوه ی کتابخانه ای تحلیل و تدوین شده است . هدف از این پژوهش شناخت ظرفیتها و قابلیت های گروه بریکس و عضویت ایران در ان است( روش – هدف).یافته ها نشان میدهد که ،تـوازن در تعهداتـی کـه ایـران در فراینـد عضویـت در ایـن نهـاد مـی پذیـرد و منافعـی کـه بویـژه در شـرایط تحریمـی بـه دسـت مـی آورد ضـرورت دارد. مهمتریـن مزیـت ژئواکونومیـک عضویـت ایـران در ایـن نهـاد دسـتیابی بـه منابـع مالـی در مکانیسـم ذخیـره احتیاطـی و نیـز بانـک توسـعه جدیـد ایـن نهـاد اسـت( یافته ها ).



واژگان کلیدی:سیاست خارجی ایران، دیپلماسی اقتصادی ، سیستم بین الملل، قدرتهای نوظهور، گروه بریکس.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


خرمشاد، محمدباقر؛ سیفی، عبدالرضا (1398). بریکس و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین‌المللی، (40)، 53-36.
رضایی، علیرضا (1400). سیاست خارجی مطلوب دولت ابراهیم رئیسی، الگوی نظم عدالت محور مبتنی بر استراتژی موازنه نرم. فصلنامه راهبرد سیاسی، 5 (17)، 45-23. dor: 20.1001.1.25884565.1400.5.17.3.0
سعیدی، رضا؛ سعیدی، خلیل؛ دهقانی، علی (1393). امکان‌سنجی ایجاد موافقت‌نامه تجارت ترجیحی ایران با کشورهای گروه بریکس. فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، 22 (69)، 130-107.
سیمبر، رضا؛ رضاپور، دانیال؛ فاضلی، سامان (1398)، فرصت‌های ایران در قبال نقش‌آفرینی گروه بریکس در نظام بین‌الملل چندقطبی. فصلنامه سیاست‌های راهبردی و کلان، شماره ویژه، دوره هفتم، 188-164. doi: 10.30507/jmsp.2020.102465
شیرخانی، محمدعلی؛ چیت‌ساز، محسن (1399). روسیه، بریکس و تأثیرگذاری بر ساختار نظام بین‌الملل. فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، (111)، 83-57.
علیپور گرجی، محمود؛ سیفی، عبدالمجید؛ روزبهانی، محدثه (1399). جایگاه جمهوری اسلامی ایران در موازنه سازی نرم روسیه در قبال آمریکا. فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین‌المللی، (42)، 15-1. doi: 10.30495/pir.2020.683315
مرکز پژوهش‌های اتاق ایران (1402). عضویت ایران در بریکس. منتشر شده در تیرماه 1402، 29-13.
مؤسسه مطالعات پژوهش‌های بازرگانی (1400). بررسی ابعاد اقتصادی و تجاری سازمان همکاری شانگهای و فرصت‌های پیش روی ایران، منتشر شده در دی‎ماه 1400 ، 18-6.
یزدانی، عنایت‌الله؛ مرادی­فر، سعیده (1396)، تبیین تأثیر و نقش بریکس بر نظم جدید جهانی. فصلنامه مطالعات راهبردی سیاست‌گذاری عمومی، 7 (23) 60-43.
References
Alipour Gurji, M., Saifi, A. M. & Rozbahani, M. (2020). the position of the Islamic Republic of Iran in Russia's soft balancing against America, Political and International Research Quarterly, (42), 1-15. doi: 10.30495/pir.2020.683315 (In Persian).
Business Research Institute (2021). examining the economic and commercial dimensions of the Shanghai Cooperation Organization and the opportunities facing Iran. January 2021, 6-18 (In Persian).
http://images.mofcom.gov.cn/gjs/202206/20220610182315812.pdf
https://asean.org/book/asean-investment-report-2022/
https://brics2021.gov.in/parliamen tary-forum.
https://data.worldbank.org/indicator/NE.TRD.GNFS.ZS?locations=CN
https://www.gatewayhouse.in/wp content/uploads/2016/10/BRICS_Infographic.png
https://www.itcilo.org/brics-info.
https://www.ndb.int/projects/all-projects.
https://www.news24.com/news24/politics/government/brics-countries-ignore-russia-ukraine-war-at-meeting-over-africa-middleeast-20230425
https://www.outlookindia.com/international/brics-new-development-bank-suspends-all-new-transactions -in-russia-amid-ukraine-crisisnews-185166
Iran Chamber Research Center (2023). Iran's membership in BRICS. joue 2023, 13-29 (In Persian).
Khorramshad, M. B. & Seifi, A. R. (2019). BRICS and the Foreign Policy of the Islamic Republic of Iran, Political International Research Quarterly, (40), 36-53 (In Persian).
Pape, R. A. (2005). Soft Balancing against the United States. International Security, 30 (1), 7-45.
Rezaei, A. (2021). Ibrahim Reisi Florigen policy. Journal of Political Strategi, 5 (17), 23-45. dor: 20.1001.1.25884565.1400.5.17.3.0 (In Persian).
Saeedi, R., Saeedi, Kh., & Dehghani, A. (2013). Feasibility of establishing a preferential trade agreement between Iran and BRICS countries. Economic Research and Policy Quarterly, 22 (69), 107-130 (In Persian).
Shirkhani, M. A. & Chitsaz, M. (2020). Russia, BRICS and influencing the structure of the international system, Central Asia and Caucasus Quarterly, (111), 57-83 (In Persian).
Simber, R., Rezapour, D., & Fadeli, S. (2019). Iran's opportunities for the BRICS group's creative role in the multipolar international system, Strategic and Macro Policy Quarterly, special issue, seventh period, 164-188. doi: 10.30507/jmsp.2020.102465 (In Persian).
Yazdani, I., & Mardaifar, S. (2017), Explaining the impact and role of BRICS on the new world order, Quarterly Journal of Strategic Public Policy Studies, 7 (23), 43-60 (In Persian).