الگوهای سیاست اقتصادی چین در خاورمیانه؛ مطالعه موردی عربستان سعودی (2023-1991)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

2 دانشیارگروه روابط بین الملل دانشگاه حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

سیاست‌های اقتصادی جمهوری خلق چین تحت تاثیر تغییرات ساختاری عمیق در اقتصادی سیاسی بین‌الملل و گسترش سریع نظام سرمایه‌داری شاهد تغییرات مهمی در جهت همراهی بیشتر با نظام بین‌الملل بوده است. در این راستا مازاد سرمایه و ضرورت صدور آن، تراکم تولیدات صنعتی، نیاز دسترسی به بازار مصرف و منابع انرژی در اقتصاد چین باعث تغییر دستورکار اقتصادی دولت در ایجاد رویکرد توسعه و تثبیت قدرت در ساختارهای اقتصاد سیاسی بین‌الملل گردیده است. این پژوهش سعی دارد به این پرسش اساسی بپردازد که اهداف و سیاست‌های اقتصادی چین نسبت به منطقه خاورمیانه بویژه عربستان سعودی پس از پایان جنگ سرد و تغییرات گسترده در ساختار اقتصاد سیاسی بین‌الملل دچار چه تحولاتی شده و از چه الگو یا اصول و مبانی پیروی کرده است؟ در پاسخ به این پرسش مهم این فرضیه مطرح می‌شود که سیاست اقتصادی چین برخلاف رویکرد سایر بازیگران فرامنطقه‌ای در خاورمیانه که بصورت معمول از الگوی اتحاد و ائتلاف پیروی می‌کند، براساس الگوی استراتژی مشارکتی طراحی گردیده است. این پژوهش با روش کیفی، تکیه بر رهیافت اقتصاد سیاسی و استفاده از منابع اولیه و ثانویه مشتمل بر اسناد، گزارش‌ها، سخنرانی‌ها، مقالات و سایت‌های اینترنتی معتبر به تبیین موضوع می‌پردازد. یافته‌های پژوهش موید این واقعیت است که الگوی استراتژی مشارکتی مزیت انعطاف‌پذیری را براساس نفع متقابل برای پوشش طیف گسترده‌ای از موضوعات فراهم ساخته است و در چارچوب آن مسائل تنش‌زا از متن به حاشیه کشیده شده و سرمایه‌گذاری در قالب روابط مبتنی بر امنیت اقتصادی بین چین و کشورهای منطقه به‌سرعت گسترش‌یافته که نتیجه آن قراردادها و مشارکت‌های چین در خاورمیانه بویژه عربستان سعودی از قبیل مشارکت جامع استراتژیک، ابتکار کمربند جاده، الگوی همکاری 1+2+3و... می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات



مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 06 اسفند 1403
  • تاریخ دریافت: 26 مرداد 1403
  • تاریخ بازنگری: 18 مهر 1403
  • تاریخ پذیرش: 13 آذر 1403