حق بر شهرِ محله صادقیه در کلان‌شهر کرمانشاه

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی، دانشگاه رازی، کرمانشاه. ایران

2 استادیار جامعه‌شناسی دانشگاه رازی. کرمانشاه. ایران.

3 استادیار جامعه‌شناسی دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر تلاش می‌کند حق بر شهر در شهرک صادقیه را بررسی کند. چهارچوب نظری پژوهش مبتنی بر آراء هانری لوفور است. روش پژوهش کیفی و فنون گردآوری داده، مشاهده، مصاحبه و بررسی اسناد است. یافته‌ها نشان می‌دهند: 1-فضاهای شهری (فضای آموزشی و فرهنگی، فضای سبز، فضای ورزشی، فضای مصرف و سیستم حمل‌ونقل) در محله یا وجود ندارد یا مناسب نیستند. محلات مجاور نیز در محاصره سرمایه است و ساکنین صادقیه توان استفاده از آن‌ها را ندارند، بنابراین از حق تصاحب بر شهر محروم‌اند. 2-ساکنین محله در ساخت فضای عمومی و فعالیت‌های جمعی محله مشارکت ندارند و حیات جمعی، خاطرات مشترک و احساس تعلق در محله شکل نمی‌گیرد. بدین روی حق مشارکت نیز ندارند. 3-دلایل عدم رعایت حق بر شهر ناشی از مهاجرت روستا به شهر در دهه 40 تا 80 و طرد در زندگی روزه است. روندهایی که سبب دو پارگی شهر شدند، گروهی که از توان مالی برخوردار هستند توانستند از امکانات شهری برخوردار شوند و گروه کم برخوردار مانند اهالی صادقیه به حاشیه شهر رانده و از حق بر شهر محروم شدند.

کلیدواژه‌ها


ایراندوست، کیومرث (1389)، سکونت‌گاه‌های غیررسمی و اسطوره حاشیه‌نشینی، تهران: سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران.
ایراندوست، کیومرث؛ دوستوندی، میلاد (1394)، «حق به شهر و سکونت‌گاه‌های فقیرنشین با تاکید بر سکونت‌گاه‌های خودانگیخته شهری در ایران»، نشریه شهرسازی و معماری هفت شهر، دوره 4، شماره 50-49.
ایرانمنش، محمد؛ مختاری، بهاره (1394)، «اکباتانی‌ها به دنبال حق به شهر: نگاهی به کنشگری شهری نوزاده در شهرک اکباتان»، نشریه شهرسازی و معماری هفت شهر، دوره 4، شماره 50-49، صص 247-239.
آمایش سرزمین (1396)، نظام شهری، سازمان برنامه و بودجه استان کرمانشاه.
رابینو، لویی (1393)، گزارشی از بازرگانی و جامعۀ شهر و ایالت کرمانشاه، ترجمه، فریبرز همزه‌ای، کرمانشاه: دانشگاه رازی.
رفیعیان، محسن؛ الوندی پور، الناز (1395)، «مفهوم پردازی اندیشه حق به شهر در جستجوی مدلی مفهومی»، مجله جامعه شناسی ایران، دوره 16، شماره 2، صص 47-25.
سرشماری نفوس و مسکن (1395)، مرکز آمار ایران.
شارع‌پور، محمود (1396)، «حق به شهر و فضاهای عمومی شهری»، فصلنامه تخصصی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، دوره اول، سال دوم، شماره 2.66-51.
شمولی، اندرو (1393)، کلیت، هژمونی، تفاوت: هانری لوفور و ریموند ویلیامز، مترجمان: افشین خاکباز، محمد فاضلی، تهران: تیسا.
شورچه، محمود؛ شاکری، محمد (1393)، «هانری لوفور: تولید دیالکتیکی فضای شهری و زندگی روزمره»، در فلسفه، شهر و زندگی روزمره، تهران: تیسا.
قلی‌پور، سیاوش (1391)، تولید اجتماعی فضای شهری (مطالعه موردی: شهر کرمانشاه)، رساله دکتری، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران.
قلی‌پور، سیاوش (1393)، «بازگشت طرد شدگان: ظهور سکونت‌گاه‌های غیررسمی در کرمانشاه»، در مطالعات جامعه‌شناختی، دوره 21، شماره 1، 87-63.
قلی‌پور، سیاوش (1394)، «گسترش نامکان‌ها و تهدید حیات شهری در کرمانشاه»، در مطالعات جامعه‌شناختی، دوره 22، شماره 1، 101-77.
قلی‌پور، سیاوش (1396)، «دانشگاهی در خود و شهری بی‌نیاز»، در دانشگاه رازی در بستر محلی، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
قلی‌پور، سیاوش (1397)، «تکه‌پارگی، مونوریل و حیات شهری در کرمانشاه»، در پژوهش‌های انسان‌شناسی ایران، دوره 8، شماره 1،  141-119.
کریمی، جلیل و همکاران (1396)، «تهیدستان شهری: نگاهی تاریخی و جمعیت‌شناختی به حاشیه‌نشینی در کرمانشاه»، در پژوهش‌های جامعه‌شناسی معاصر، دوره 6، شماره 11، 26-1.
کلارک دیوید، کلارک، برایان (1395)، کرمانشاه شهری در ایران، ترجمۀ سیاوش قلی‌پور، کرمانشاه: دانشگاه رازی.
کلارک، دیوید (1396)، جامعه مصرفی و شهر پسامدرن، ترجمه حمید پورنگ، تهران: علمی فرهنگی.
لوفور، هانری (1389)، «نظریه‌هایی درباره شهر و برنامه‌ریزی شهری»، ترجمه: کمال اطهاری، فصلنامه بن، شماره 85-84.
لوفور، هانری (1394)، «فضا و شیوه تولید»، ترجمه آیدین ترکمه، در درآمدی بر تولید فضای هانری لوفور، تهران: تیسا.
مایلز، استیون، مایلز، مالکوم (1392)، شهرهای مصرفی، ترجمۀ مرتضی قلیچ و محمدحسن خطیبی بایگی، تهران: تیسا.
مریفیلد، اندی و هاروی، دیوید (1391)، حق به شهر: ریشه‌های شهری بحران‌های مالی، ترجمۀ خسرو کلانتری، تهران: مهر ویستا.
مشاور تدبیر شهر (1382)، گزارش امکان‌سنجی طرح توانمندسازی اسکان غیر رسمی کرمانشاه، وزارت مسکن و شهرسازی.
معروفی، حسین؛ وحیدی برجی، گلدیس (1394) «فضا و تحقق‌پذیری حق شهری: شناسایی مؤلفه‌های فضایی برآمده از حق شهری به منظور تحلیل و ارزیابی پروژه نواب در تهران و لادفانس در پاریس»، فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات شهری، دوره 16، شماره 2، 14-5.
مهر، بهار (1396)، مصرف و بیگانگی: مطالعه موردی کلان‌شهر کرمانشاه، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه رازی.
هاروی، دیوید (1379)، عدالت اجتماعی و شهر، مترجمان، فرخ حسامیان، محمدرضا حائری، بهروز منادی‌زاده، تهران: شرکت پردازش و برنامه‌ریزی شهری.
هاروی، دیوید (1395)، از حق به شهر تا شهرهای شورشی، ترجمۀ خسرو کلانتری و پرویز صداقت، تهران: آگاه.

References

Floor, Willem (2018), Kermanshah: City and Province, 1800-1945, Washington dc, Mage Publication.
Lefebvre, H (1968[1996]),’The Right on the city’, in Writings on Cities, Oxford, Blackwell.
Lefebvre, H (1991), The Production of Space, Oxford, Blackwell.
Merrifield, A (2006), Henri Lefebvre: A Critical Introduction, NewYork: Routledge.