تبیین جامعه‌شناختی تنگناها و مشکلات مشارکت سیاسی بازاریان در دوره اعتدال

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی سیاسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، گروه جامعه‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.

2 استاد روابط بین‌الملل، گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

3 استاد مردم‌شناسی/ انسان‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، گروه جامعه‌شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

4 ستادیار جامعه شناسی، گروه جامعه‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رودهن، تهران، ایران.

چکیده

مشارکت سیاسی افراد در هر جامعه‌ای، از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین عوامل در رسیدن به دموکراسی و توسعه سیاسی و اجتماعی محسوب می‌شود. نیاز به مشارکت و هم‌فکری اعضای جامعه و نیز احساس تعلق و اعتماد به حاکمیت، از ملزومات دوسویه در جوامع پیشرفته و مردم‌سالار است. این پژوهش با هدف تبیین جامعه‌شناختی تنگناها و مشکلات مشارکت سیاسی بازاریان در دوره اعتدال با روش نظریه داده بنیاد به دنبال شناسایی شاخص‌های این مشارکت است. داده‌های پژوهش، از بین 16 مصاحبه نیمه ساختاریافته به‌دست‌آمده است. مشارکت‌کنندگان به‌صورت هدفمند از میان بازاریان تهران انتخاب و تعداد نمونه‌ها با توجه به رسیدن به اشباع مفهومی مشخص شد. تجزیه‌وتحلیل داده‌های این پژوهش با کدگذاری انجام ‌شده است. طی مراحل کدگذاری، داده‌ها ابتدا خرد و سپس دوباره باهم مرتبط می‌شوند. در این تحقیق از مجموع 837 داده خام، 387 مفهوم از داده‌های اولیه استخراج شده که از میان آن مفاهیم 58 خرده‌مقوله و 17 مقوله به‌دست‌آمده است. درنهایت مفهوم محوری «بی‌اعتمادی تدریجی» به‌عنوان پدیده اصلی که بقیه مقولات را پوشش می‌داد، انتخاب شد. نتایج این پژوهش نشان داد مهم‌ترین عامل در عدم مشارکت یا بی‌تفاوتی سیاسی اجتماعی مشارکت‌کنندگان پژوهش، از دست رفتن تدریجی اعتماد آنها به حاکمان سیاسی و باور به بی‌تأثیری و صوری بودن مشارکت و نقش سیاسی خود است.

کلیدواژه‌ها


ازکیا، مصطفی، و احمد رش، رشید، و پارتازیان، کامبیز (1396). روش‌های تحقیق کیفی از نظریه تا عمل، جلد دوم، چاپ اول، تهران: کیهان.
بهشتی سرشت، محسن؛ رحیمی، عبدالرحیم؛ آدینه وند، مسعود (1394). جایگاه بازاریان و اصناف در تحولات سیاسی اقتصادی ایران از کودتای رضاخان تا دهه نخست سلطنت رضاشاه (۱۲۹۹ تا 1310ش/۱۹۲۰ تا 1931م)، پژوهش های تاریخی دوره جدید، سال هفتم، (شماره 3، پیاپی27).
حیدری ساربان، وکیل(1397). عوامل مؤثر در بهبود مشارکت سیاسی از دیدگاه روستاییان مورد شناسی: شهرستان اردبیل، جغرافیا و آمایش شهری ـ منطقه ای، (62).
دهقان، علیرضا؛ غفاری، غلامرضا(1384). تبیین مشارکت اجتماعی ـ فرهنگی دانشجویان دانشگاه‌های علوم پزشکی شهر تهران، مجلۀ جامعه‌شناسی ایران، دوره 6، شماره (1).
دهقان نژاد، مرتضی؛ رستمی، عادل؛ منتظرالقائم، اصغر(1396). بررسی تحلیل زمینه ها وعوامل تقابل بازاریان با حکومت پهلوی دوم، بر اساس «مدل بسیج» چالز تیلی(1357-1340)، فصلنامه علمی رهیافت، دوره 11، شماره (40).
رستمی، عادل، و دهقان نژاد، مرتضی، و محمودآبادی، اصغر(1398). تاثیر سیاست های اقتصادی در تقابل بازاریان با حکومت در عصر پهلوی دوم (۱۳۲۰-۱۳۵۷ش)، فصلنامه گنجینه اسناد، شماره (115).
رضوانی، سید حسین(1395). حق آزادی بیان و مسئولیت بین المللی کشورها در قبال آن، فصلنامه سیاست خارجی، سال سی ام، شماره(4).
زارعی، غفار، و کولیایی، حدیثه(1395). نقش طبقه بازار در تحولات سیاسی جمهوری اسلامی ایران، کنفرانس پژوهش‌های نوین و مدیریت دانش در علوم انسانی، تهران.
عبادی، نغمه، و قلی پور، آرین، و پیران نژاد، علی(1393). شناسایی عوامل اثرگذار بر سرمایه سیاسی، فرایند مدریت توسعه، دوره 27، شماره (2).
عباسی، بیژن(1390). حقوق بشر و آزادی های بنیادین، تهران: انتشارات دادگستر.
ﻋﻠﻤﺪاری، ﻛﺎﻇﻢ(1392). ﭼﺮا اﻳﺮان ﻋﻘﺐ ﻣﺎﻧﺪ و ﻏﺮب ﭘﻴﺶ رﻓﺖ؟ ، چاپ هجدهم، ﺗﻬﺮان: ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﺸﺮ.
علیئی، محمدولی(1389). عوامل مؤثر بر مشارکت سیاسی نخبگان(بررسی نخبگان علمی شهر تهران)، رساله دکترا، رشته جامعه شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی.
غنی نژاد، موسی(2008)، فرهنگ سیاسی ایران.  www.bbc.com/persian
فیرحی، داوود(1377). مفهوم مشارکت سیاسی، فصلنامه علوم سیاسی، قم: مؤسسه آموزش عالی باقر العلوم(ع)، دوره اول، شماره (1).
مرادی پیام، فرشید، و  هادی زاده، ندا، و یونسی، فاطمه (1394). آسیب شناسی بی اعتمادی اجتماعی در جامعه و ارائه راهکارهای مقابله با آن، اولین کنگره علمی پژوهشی سراسری توسعه و ترویج علوم تربیتی و روانشناسی، جامعه شناسی و علوم فرهنگی اجتماعی ایران.
مقدس جعفری، محمد حسن، و باقرزاده، فیروز(1381). بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت فرهنگی دانشجویان دانشگاه های کرمان، فصلنامه پژوهشگران فرهنگ، شماره (1).
میلانی، جمیل(1394). اﻗﺘﺼﺎد ﻣﻘﺎوﻣﺘﯽ و ﺧﻮدﺑﺎوری ﻣﻠﯽ، ﻓﺮﺻﺖها و ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎی ﺗﺤﻘﻖ آن، مجله اقتصادی، شماره (7 و 8).
هوشنگی، حمید، و جعفرپور، رشید(1391). ریشه ها و زمینه های بی اعتمادی سیاسی در جامعه ایرانی در دوره رژیم پهلوی، فصلنامه پژوهش های سیاسی جهان اسلام، سال دوم، شماره (2).
References:
Abbasi, Bijan (2011). Human Rights and Fundamental Freedoms, Tehran, Dadgostar Publications, (in Persian).
Ahmadi, Yaaghoub, Mohammadzadeh, Hossein and Majidi, Aboubakr (2018). "Typology of Political Culture of Kurdistan Province’s Students Based on Social-Cultural Variables", Practical Sociology, Year 29, No. 1 (in a row 69), (in Persian).
Alamdari, Kazem (2013). Why did Iran lag behind and West move forward?, Eighteenth Edition, Tehran: Tose’eye Nashr, (in Persian)
Aliei, Mohammadvali (2010). Factors Influencing Elites’ Political Participation (Analysis of Tehran City’s Elites), Ph.D. Thesis, Sociology Field, Social Sciences Department, Allame Tabatabaei University, (in Persian)
Azkia, Mostafa, Ahmadrash, Rashid and Partazian, Kambiz (2017). Methods of Qualitative Research from Theory to Practice, 2nd Volume, First Publication, Tehran: Keyhan, (in Persian).
Azkia, Mostafa; Ghaffari Gholamreza (2010). Contemporary Social Theories with a Development Approach, Tehran: Elm Publication, (in Persian).
Beheshti Seresht, Mohsen, Rahimi Abdolrahim and Adinehvand, Masoud (2015). "The Position of Bazaars and Guilds in Political and Economic Developments of Iran from Reza Khan’s Coup to the First decade of Reza Shah’s Reign (1920-1931)", Historical Research of the New Era, Seventh Year, (No. 3 in a row 27), (in Persian).
Dehghan, Alireza and Ghaffari, Gholamreza (2005). "Explaining the Socio-Cultural Participation of Students in Medical Universities in Tehran", Iran sociology Magazine, Period 6, No. 1167-98, (in Persian).
Dehghannejad, Morteza, Rostami, Adel and Montazerolghaem, Asghar (2017). "Analysis of the Contexts and Factors of Bazaars’ Confrontation with the Second Pahlavi Government, Based on “Basij Model” Charles Tilly (1962-1979)", Rahyaft Scientific Quarterly, Period 11, No. 40, (in Persian).
Ebadi, Naghmeh, Gholipour, Arian and Pirannejad, Ali (2014). "Identification of Factors Influencing Political Capital", Development Management Process, Period 27, No. 2, (in Persian).
Firhi, Davoud (1998). "The Concept of Political Participation", Political Sciences Quarterly, Qom: Bagherololum Institute of Higher Education, First Period, No. 1, (in Persian).
Ghaninejad, Mousa (2008). "Political Culture of Iran", www.bbc.com/persian, (in Persian).
Ghavam, Seyed Abdolali (1994). Political Development and Administrative Evolution, Second Edition, Tehran: Ghomes. (in Persian).
Heidari Sareban, Vakil (2018). Factors Influencing Political Participation from the Perspective of Villagers, Case Study: Ardabil City, Geography and Urban-Regional Planning (62), (in Persian).
Houshangi, Hamid and Jaafarpour, Rashid (2012). "The Roots and Backgrounds of Political Distrust in Iranian Society during the Pahlavi Regime", Political Researches of Islamic World Quarterly, Second Year, No. 2, (in Persian).
Huntington, Samuel (1998). Understanding Political Development, Translation and Publication: Strategic Studies Institute (in Persian).
Jakubowska, Urszula. and Kaniasty, Krys. (2015). Predictors oF Political Participation In Poland: Gender And Period Effects In The Context of Political Transformation, Ceskosloveenska Psychologie.
Lin, Y. H(2016). "Young Voters Non- Voting Behavior in Taiwan", Asian Journal of Communication.
Mekonen, Desyalew. and Mulugeta Berihun Asfaw, K. (2016). Indigenous Voluntary Urban.
Milani, Jamil (2015). "Resistance Economics and National Self-confidence, Opportunities and Challenges of Its Occurance", Economic Magazine, No. 7 and 8, (in Persian).
Moghaddas Jaafari, Mohammad Hassan and Bagherzadeh, Firouz (2002). "Analysis of Factors Influencing on Cultural Participation of Students of Kerman’s Universities", Culture Researchers Quarterly, No. 1, (in Persian).
Moradi Payam, Farshid, Hadizadeh, Neda and Younesi, Fatemeh (2015). Pathology of Social Distrust in Society and Providing Solutions to deal with It, The First National scientific research Congress on the Development and Promotion of Educational Sciences and psychology, Sociology and Socio-cultural Sciences of Iran (in Persian)
Quaranta, M. (2016). "An apathetic generation? Cohorts’ patterns of political participation in Italy", Social Indicators Research, 125(3).
Rezvani, Seyed Hossein (2016). "The right to freedom of Expression and International Responsibility of Countries towards It, Foreign Politics Quarterly", 30th year, No. 4, (in Persian).
Rostami, Adel, Dehghannejad, Morteza and Mahmoudabadi, Asghar (2019). "Impact of Economic Politics in Bazaars’ Confrontation with Government in Second Pahlavi Period (1942-1979)", Document Treasure Quarterly, No. 115, (in Persian).
Silverman, D. (2013). Doing Qualitative Research: A Practical Handbook.
Stephen B. Wilson, Attorney at Law (1988). 35 South Park Place Suite 150 Newark Oh 43055 › Tele: 740-345-4550. file:///C:/Users/Parii/Downloads/e2021033_chan_s
Strauss, Anselm and Corbin, Juliet (2011). Theory of the Principals of Procedures and Practices, Translation: Boyuk Mirzaei, Tehran, Institute of Humanities and Cultural Studies. (in Persian).
Zarei, Ghaffar, and Koliaei, Hadiseh (2016). The Role of Bazaars in Political Changes of Islamic Republic of Iran, Novel Researches Conference and Management of Science in Humanities, Tehran. (in Persian).