تحلیل ژئوپلیتیکی از بیکاری فارغ‎التحصیلان دانشگاهی در استان کرمانشاه

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جامعه شناسی سیاسی، گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

2 استادیار روابط بین الملل، گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

چکیده

در جامعه امروزی ایران می‎توان خطرات بالقوه ای همچون بحران کم آبی، بحران ریزگردها، پیامدهای فضای مجازی و بسیاری مسائل دیگر را شناسایی کرد. یکی از این موضوعات در کشور ایران که هرلحظه بروز بیشتری می یابد، موضوع فارغ التحصیلان بیکار دانشگاهی است. فارغ التحصیل دانشگاهی بیکار به‌عنوان قشری آگاه به شرایط و گاه ناامید، این پتانسیل را دارد که به دامان جریانات سیاسی یا مذهبی افتاده، خودتخریبی کند و حتی به جریان سازی سیاسی دست بزند، زیرا امروزه فارغ التحصیل دانشگاهی بیکار به‌منزله یک طبقه خود را مطرح کرده است. این مسئله را به‌هیچ‌وجه نمی توان به منطقة خاصی محدود نمود، زیرا امروزه به پهنای کشور گسترش یافته است، امّا پاره‎ای از استان ها با درصد بالاتری این موضوع را تجربه می نمایند که یکی از مهم ترین آن‌ها، استان کرمانشاه است. پژوهش حاضر در پی آن است که مسئله فارغ التحصیلان دانشگاهی بیکار استان کرمانشاه را براساس رویکرد ژئوپلیتیک انتقادی بررسی کند. در راستای شرح این مسئله، از دو روش کمی و کیفی در کنار یکدیگر بهره برده شده تا مشخّص نماید طبقه بیکار فار ‎التحصیل دانشگاهی تا چه اندازه می تواند عامل تهدیدزایی در یک استان مرزی قلمداد شود. به همین سبب در روش کیفی با استفاده از فن مصاحبه و در روش کمی با استفاده از ابزار پرسش‎نامه‌، این موضوع بررسی شد. با ده نفر از متخصصان حوزه بیکاری در استان کرمانشاه مصاحبه گردید و همچنین پرسش‎نامه‌‎ای میان 406 نفر از فارغ التحصیلان بیکار در سطح استان توزیع و براساس چارچوب مفهومی «حفره های دولت» از ریچارد مویر تحلیل شد. یافته های پژوهش نشان از آن دارد که در اقلیت های مذهبی، قومی و مقاطع تحصیلی کارشناسی ارشد و دکتری، مؤلّفه هایی همچون تضعیف هویت ملّی، تضعیف اعتماد نهادی، احساس تبعیض یا تضعیف حس تعلق شهروندی، نمود بیشتری دارد که همین مسئله می تواند در آینده بستر تهدیدسازی را برای این موضوع فراهم نماید

کلیدواژه‌ها

موضوعات


اتوتایل‌، ژئاروید؛ دالبی، ‌سیمون؛ روتلج،‌ پاول (1380)، اندیشه‌های ژئوپلیتیک در قرن بیستم، ترجمه محمدرضا حافظ‎ نیا و هاشم نصیری، تهران: وزارت امور خارجه.
احمدی پور، زهرا؛ بدیعی، مرجان (1381)، «ژئوپلیتیک انتقادی»، فصلنامه مدرس علوم انسانی، 6 (4)، 1-10.
اعظمی، هادی و دبیری، علی اکبر (1390)، «تحلیل عناصر تهدید سیاسی-امنیتی در نظام تقسیمات کشوری ایران»، فصلنامه مدرس علوم انسانی، 15 (4)، 63-83.
اکبری پور، صفدر (1382)، نگاهی به وضعیت اشتغال و بیکاری در ایران طی سال های 1381-1376، فصلنامه کار و جامعه، 12 (48)، 22-27.
بیابانی، جهانگیر (1382)، «بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاهی و بیکاری ساختاری»، فصلنامه علوم اجتماعی: دین و ارتباطات، 10 (20)، 7-36.
پیشگاهی فرد، زهرا و رضایی، ناصر (1388)، «بررسی مفهومی و مصداقی حفره های دولت»، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، 9 (12)، 129-146.
حق شناس، سید علی؛ ازغندی، سید علیرضا و توسلی رکن آبادی، مجید (1398)، «نقش فقر در تهدیدات امنیت ملّی جمهوری اسلامی ایران: مطالعه موردی: استان کردستان»، فصلنامه علمی رهیافت، 13 (47)، 170-153.
سرمد، زهره؛ بازرگان، عباس و حجازی، الهه (1385)، روش های تحقیق در علوم رفتاری، چاپ دوازدهم، تهران: آگه.
قاسمی، فرهاد (1395)، نظریههای روابط بین الملل و مطالعات منطقه ای، تهران: میزان.
محمدی فر، یوسف (1399)، «آسیب شناسی دلایل بیکاری دانش آموختگان استان کرمانشاه و ارائه راهکارهایی برای اشتغال پذیری آنان»، گزارش طرح پژوهشی کارگروه پژوهش، فناوری و نوآوری استان کرمانشاه.
مختاری پور، مرضیه (1382)، تأثیر عوامل اقتصادی-آموزشی بر بیکاری و اشتغال تحصیل‌کرده‌های دانشگاهی، فصلنامه کار و جامعه، 8 (48)، 28-39.
ملائی، مریم؛ پروایی هره دشت، شیوا و رحیمی، کاظم (1396)، «توسعه تحصیلات عالی و بیکاری»، فصلنامه راهبرد، 26 (49)، 20-37.
مویر، ریچارد (1379)، درآمدی نو بر جغرافیای سیاسی، ترجمه: دره میرحیدر، سید یحیی صفوی، تهران: سازمان جغرافیایی ارتش.
نادری، ابوالقاسم (1385)، «پارادوکس کمبود نیروی انسانی متخصص و بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاهی»، فصلنامه اقتصاد: کار و جامعه، تهران، 14 (76)، 4-39.
ویسی، هادی (1395)، «بررسی تأثیر عوامل جغرافیایی بر امنیت اجتماعی (مطالعه موردی استان کرمان)»، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، 31 (1)، 169-185.
References
Agnew, J. & Corbridge, S. (1995), Mastering Space: Hegemony, Territory and International Political Economy, This edition published in the Taylor & Francis e-Library, 2003, Available at: http :// www.untag –smd.ac.id.
Ahmadipour, Z. & Badiee, M. (2002), “Critical Geopolitic”, Journal of Human Sciences MODARES, (6), 1-10 (In Persian).
Akbaripour, S. (2003), “A look at the employment and unemployment situation in Iran during the years 1997-2002”, Journal of Work and Society, (12), 22-27 (In Persian).
Azami, H. & Dabiri, A. (2011), “Analysis of political-security threat elements in Iran's system of national divisions”, Journal of Human Sciences MODARES, (15), 63-83 (In Persian).
Biabani, J. (2003), “Unemployment of university graduates and structural unemployment” Journal of Social Sciences: Religion and Communication, (10), 7-36 (In Persian).
Dalby, S. (2008), Critical Geopolitics and Security, Handbook of New Security Studies, Available at: https:// www. Researchgate.net.
Ghasemi, F. (2016), Theories of international relations and regional studies, Tehran: Miizan Publishing (In Persian).
Haghshenas, S., Azghandi, S. & Tavasoli RoKnabadi, M. (2019), “The role of poverty in threats to the national security of the Islamic Republic of Iran: Case study: Kurdistan province ,” Journal of rahyaft, (13), 153-170 (In Persian).
Jamoussi, H. B. O. & Gassab, M. (2014). Determinants of Graduate Unemployment in Tunisia, Available at: https://www.researchgate.net/publication/254427728, 1-12.
Jones, M., Jones, R. & Woods, M. (2004), An Introduction to Political Geography: Space, Place and Politics, This edition published in the Taylor & Francis e-Library, 2004, Available at: http://elibrary.vssdcollege.ac.in.
Kurečić, P. (2016), “Identity and Discourse in Critical Geopolitics: A Framework for Analysis”,  Available at:  https: //bib.irb.hr /datoteka/794654 .Identity_ and_Discourse _ in _ Critical _ Geopolitics_-_paper_Kurecic_final.pdf, 1-22.
Kuus, M. (2010), Critical Geopolitics, Available at: http: //www .isacompss .com/info /samples /criticalgeopolitics_sample.pdf, 1-31.
Malaie, M., Parvaie Haredasht, SH. & Rahiimi, K. (2017), “Development of higher education and unemployment” Journal of Strategy, (26), 20-37 (In Persian).
Mohammadifar, Y. (2020), Pathology of the causes of unemployment graduates of Kermanshah province and providing solutions for their employability, Kermanshah: Research project report of research, technology and innovation working group of Kermanshah province. (In Persian).
Mokhtaripour, M. (2003), “The effect of economic-educational factors on unemployment and employment of university graduates” Journal of Work and Society, (8), 28-39 (In Persian).
Muir, R. (1975), Modern political geography, Cambridge shire College of Arts and Technology, Published by MACMILLAN EDUCATION LTD,   Available at: https: //www. macmillanihe .com.
Muir, R. (2000), Political Geography: A new introduction, translated by Mirheydar, Dorreh and Safavi, Seyedyahya, Tehran: Geographical organization of the army publishing (In Persian).
Murphy, A. (2015), Nationalism, sovereignty, social constructs, human rights, http://www. exploringgeopolitics.org.
Naderi, A. (2006), “Paradox of lack of specialized manpower and unemployment of university graduates”, Journal of Work and Society, (14), 4-39 (In Persian).
Ó Tuathail, G., Dalby, S. & Routledge, P. (1998), The Geopolitics Reader, Simultaneously published in the USA and Canada , 2003, London and New York, This edition published in the Taylor & Francis e-Library.
O’Higgins, N. (1997), The challenge of youth unemployment, Labour Market Economist Employment and Labour Market Policies Branch, Employment and Training Department, International Labour Office Geneva, First published 1997.
O'Tuathail, G., Dalby, S. & Routledge, P. (1985), The geopolitics thoughts in twentieth Century, translated by Hafeznia, Mohammad Reza and Nasiri, Hashem, Tehran: Ministry of Foreign Affairs Publishing (In Persian).
Pishgahifard, Z. & Rezaie, N. (2009), “Conceptual and exemplary examination of the holes of the government,” Journal of Applied researches in Geographical Sciences, (9), 129-146 (In Persian).
Sarmad, Z., Bazargan, A. & Hejazii, E. (2006), Research Methods in Behavioral Sciences, Tehran: Agah Publishing (In Persian).
Short, J. R. (2003), An Introduction To Political Geography, Second edition first published 1993, London, This edition published in the Taylor & Francis e-Library.
Veysi, H. (2016), “Investigating the effect of geographical factors on social security (case study of Kerman province)” Journal of Geographical Researches, (31), 169-185 (In Persian).